Dilimiz kimliğimizdir!

Atamızın “Türk demek Türkçe demek, o halde ne mutlu Türküm diyene!” cümlesi dilin kimliğimizi inşa eden yanına işaret etmektedir.

Atamızın “Türk demek Türkçe demek, o halde ne mutlu Türküm diyene!” cümlesi dilin kimliğimizi inşa eden yanına işaret etmektedir. Ülkeyi yoktan var ederken dilin ulusun bağlayıcı unsuru olduğunu bilen Mustafa Kemal, 26 Eylül 1932 tarihinde 1. Türk Dili Kurultayı’nın toplanmasına öncülük etmiş ve ana dilimiz konusunda çalışmaları başlatmıştır. Kurultayın açılış günü olan 26 Eylül’ün “Dil Bayramı” olarak kutlanmaktadır. Cumhuriyet tarihinin 93. Türk Dil Bayramı kutlu olsun!

Günümüzde Türk Dili her dönemde olduğu gibi yabancı dillerin tehdidi altındadır. Güzel şehrimiz Manisa’da dükkan tabelaları yabancı sözcüklerin istilasının bir örneğini teşkil etmektedir. Manisa’nın yabancı sözcüklerin işgalindeki tabelaları bir gerçeği gözler önüne seriyor: Dilin öneminin yeterince farkında olmayan bir toplumuz… Ayrıca çeşitli sebeplerden yabancı sözcüklerden oluşan bu tabelaları tercih edilen ve havalı bulan bir tüketici kitlesi mevcut. Dil bilinci olmayan bir toplumun başına gelebilecekleri Mustafa Kemal şu cümle ile özetlemiş: "Dilini kaybetmiş bir millet yok olmaya mahkumdur.” Bu konuda yerel yönetimlere büyük görev düşüyor. Türkçe tabelalar yerel yönetimlerce teşvik edilmelidir. Yabancı dilde tabela kullanımına ise sınırlama getirilmelidir. Türkçe tabela kullanımını özendirmek adına çalışmalar yapılmalıdır. Yerel yönetimlerin Türkçe tabelalardan alınan vergiler konusunda düzenleme yapması güzel bir başlangıç olacaktır.

Şehrimizde 2017 yılında Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ar-Ge Birimince hazırlanıp yürütülen “Türkçemiz Kirlenmesin Projesi” kapsamında Yunusemre Belediyesi’nin destekleriyle “İşyerlerimiz Türkçemize Sahip Çıkıyor Yarışması” düzenlenmiştir. Manisa İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Necmettin Okumuş “Türkçemiz Kirlenmesin Projesi ile Türkçemizi; yabancı dillerin ve teknoloji dilinin olumsuz etkilerinden korumak, yeni kuşaklar ve toplum tarafından doğru kullanılmasını sağlamak amacıyla, okul ve kurumlarımızda konu hakkında farkındalık yaratmak üzere bu projeyi uygulama ihtiyacı doğmuştur.” diyerek projenin şehrin bir ihtiyacı olduğunu vurgulamıştır. Bu projeden hareketle topluma dil bilinci kazandırmak amacıyla işletme sahiplerini teşvik amacıyla böyle bir yarışma düzenlenmesi umut vericidir. Türkçemiz Kirlenmesin Projesi ile şehirdeki Türkçe isim kullanan işyeri sayısını arttırmak hedeflenmiştir. Proje kapsamında Yunusemre Belediyesi de Türkçe isim kullanan işyerlerine kapı levhası hediye etmiştir. Bu güzel uygulamaların şehrin bir ihtiyacı olduğu yerel yönetimlerce fark edilerek planlamalar yapılması gerekmektedir.

Tabelalar şehrin kimlik kartıdır. Şehrin o ünlü caddesinde bir yürüyüş yapmak isterseniz karşınıza Şehzadeler’in tarihi dokusuna ve ruhuna uymayan pek çok ticari adlı tabela çıkacaktır. Kafanızı kaldırıp şöyle bir baktığınızda mağaza ve işletme adlandırmalarında dilimize karşı kayıtsızlık ve yabancı dillere olan özentinin pek çok örneğini bulabileceksiniz. Ülkemizde kullanılan tabelalar için kurallar Türk Standartları Enstitüsü tarafından TS 13813 standardı ile belirlenmiştir. Yön levhaları ile kamu kurum ve kuruluş tabelalarında Türk Standartları Enstitüsü standardının uygulanmaya başlanmıştır. Bu düzenlemede, yön levhalarının Türkçe olması esas alınmaktadır. Eğer yabancı kelime kullanılmak istenirse Türkçe kelimenin ebatlarının yüzde 25’i büyüklüğünde olmalıdır. Yeni düzenlemede tabelaların şehir estetiğini ve mimari dokusunu bozmayacak şekilde şehrin tarihi görünümü ile uyumlu bir biçimde olması gerektiği ölçütü getirilmiştir. Aynı şekilde şehrin dilbilimsel manzarasının büyük bölümünü oluşturan ticari amaçlı kullanılan tabelalar konusunda da gerekli ölçütler getirilmelidir. Bunun dışında dil bilinci oluşturma konusunda toplumu etkileme ve yönlendirme gücü olan siyasi liderlere büyük sorumluluklar düşmektedir. Belediyelerin bu konuda yapacağı çalışmalar ve teşvikler ile şehrin dilbilimsel manzarası, Manisa’nın tarihi dokusuna ve kimliğine uygun şekillenecektir.