Kültür Sanat

Philadelphia isminin Alaşehir ve Amerika arasındaki bağlantısı

Manisa'nin Alaşehir ilçesinin eski adının Philadelphia olduğu ve bu kentin ABD'deki Philadelphia şehriyle bağlantısı hakkında bilinmeyenler neler?

Philadelphia, Manisa Alaşehir'in eski adıdır. Alaşehir ya da Philadelphia, M.Ö. 150-138 yılları arasında Bergama Kralının kardeşi II. Attalos Philadelphos tarafından kurulmuştur. Bu yerleşim yerinin ilk adı "Kardeşseverlik" anlamına gelen Philadelphia'dır.

Hristiyanlığın ilk yayılmaya başladığı kentlerden biri

Alaşehir Kaymakamlığında yer alan bilgiye göre, Bergama krallığı dönemindeki önemini Romalılar döneminde de koruyan Philedelphia, Romalıların Anadolu' daki en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Romalılar döneminde daha da gelişen Philedelphia M.S. 40 yıllarında Hıristiyanlığı kabul etmiştir. Bu tarihten itibaren dini açıdan da önem kazanmaya başlamıştır. Hıristiyanlığın teşkilatlanıp, yayılma çalışmalarının sürdürüldüğü ilk yedi kentten biri olarak ün yapmıştır.

XVI. yüzyıla ait bir Anadolu haritasında bugün ABD'de bir şehir olan Philadelphia görülüyor. ABD kendisini Roma İmparatorluğu’nun manevi mirasçısı olarak görmesiyle ve buralara Roma İmparatorluğu’ndan kalan isimleri veriyor.

Şehrin önemli simgesi Philadelphia St Jean Kilisesi

Philadelphia St Jean Kilisesi, İncilin 2. bölümü yani Yeni Ahit’te geçen 7 önemli kilise’den biridir. Bu yüzden Hristiyan dünyadaki birçok yerin adı Philadelphia’dır. Buradaki 7, yahudi teolojisindeki menorah (yedi kollu şamdan)’ı temsil ediyor. 7 kilise, 7 mum yani 7 ışıktır. Yedi Kollu Şamdan aslında bir Musevi simgesi olmakla birlikte burada Küçük Asya'nın yedi kilisesini, yedi yıldız da bu kiliselerin meleklerini ya da daha somut bir ifadeyle, kiliselerin rahiplerinin belirtiyor. Hz. İsa, Havari Yuhanna'ya görünür ve bu yedi kiliseye iletilmek üzere 'mesajlar' verir. Kutsal Kitap'ta yer alan yedi kilise şöyledir;

Efes (Selçuk), İzmir, Bergama, Thyateira (Akhisar), Sardes (Salihli), Philadelphia (Alaşehir) ve Laofikeia (Goncalı).

Altıncı kilise Bergama (Pergamon) kralı II. Attalos tarafından kurulduğu kabul edilen Philadelpheia'dadır. Bugün Alaşehir olarak tanınan bu antik kent, zamanında Küçük Asya'nın batı bölgeleri ile iç bölgeleri arasında bir geçiş kapısı olarak ticaret dünyasında önemli bir yer edinmiştir. Altı paye (fil ayağı) üzerine kurulan yapıtın bugün sadece üç tanesi ayakta kalabilmiştir. Payelerin 5 metre yüksekliğindeki fresk havari portreleri tahrişler nedeniyle zor görülmektedir. Doğuya düşen paye duvarında Meryem ana önünde ayin yapan bir grubun renkli tablosu da yine tahrişler nedeniyle zor seçilebilmektedir. Kilise günümüzde zaman zaman restore edilerek korunmaya çalışılmaktadır. Kültür Bakanlığı tarafından korumaya alınmıştır.